Bóle kolana

Ból kolana jest bardzo częstą przypadłością, spotykającą ludzi w każdym wieku. Może być spowodowany zarówno ostrym uszkodzeniem, np. więzadła czy łąkotki, przeciążeniem, jak również chorobami przewlekłymi, m.in. w postaci zwyrodnień.

Uszkodzenia ostre kolana

Najczęściej dochodzi do nich w wyniku urazu skrętnego kolana. Uszkodzone najczęściej zostają:

• więzadło krzyżowe przednie, czyli jeden z głównych stabilizatorów kolana. Staje się to na ogół podczas aktywności sportowych, zwykle w grach zespołowych (np. koszykówka, piłka nożna), ale także w czasie wypadków narciarskich;
• łąkotki – amortyzatory przenoszące w kolanie obciążenia w trakcie ruchów. Do uszkodzenia dochodzi podczas ruchów skrętnych kolana – nie tylko w trakcie uprawiania sportu, ale także podczas aktywności dnia codziennego;
• chrząstka stawowa – jej uszkodzenie najczęściej towarzyszy dwóm wcześniejszym przypadkom. Bardzo często wymaga specjalistycznego leczenia, gdyż nie leczone prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych.
• złamania – dotyczą kości tworzących staw kolanowy. Przeważnie uraz ten wymaga leczenia operacyjnego, bo to warunkuje prawidłową funkcję kolana w przyszłości.

Przeciążenia kolana

To urazy przewlekłe. Powstają wówczas, gdy mikrourazy nakładają się na siebie w dłuższym czasie, a w efekcie tego procesu powstaje duże uszkodzenie powodujące dolegliwości bólowe. Najczęstszym przypadkiem jest:

• kolano biegacza – kontuzja ta dotyczy ludzi aktywnych, młodych, którzy na nowo rozpoczęli bądź zwiększyli swoją aktywność fizyczną. Proces leczenia skupia się na odpowiedniej rehabilitacji i ew. podawaniu zastrzyków do kolana;
• kolano skoczka to patologia koncentrująca się w okolicy więzadła rzepki, czyli więzadła łączącego rzepkę z kością piszczelową. Leczenie wymaga odpowiedniej rehabilitacji, w rzadkich zaś przypadkach leczenia operacyjnego;
• zapalenie kaletki przedrzepkowej dotyczy okolicy znajdującej się z przodu rzepki, bezpośrednio pod skórą. Przewlekłe drażnienie tej okolicy, np. podczas wielu godzin klęczenia (choroba osób pracujących na kolanach) powoduje powstanie stanu zapalnego, powiększenie kaletki przedrzepkowej oraz rozwinięcie dolegliwości bólowych.

Zmiany zwyrodnieniowe

Spotykamy się z wieloma typami takich zmian, ale najczęściej występuje:

• pierwotna choroba zwyrodnieniowa, o nieznanej dotąd etiologii. Dotyka ona głównie osoby starsze, a polega na nieodwracalnym uszkodzeniu powierzchni stawowych (chrząstki stawowej). W początkowym etapie leczenie musi się skupić na odpowiednio dobranych ćwiczeniach, lekach doustnych, jak i podawanych dostawowo w formie zastrzyków. Coraz większą rolę przypisuje się również metodom biologicznym (osocza bogatopłytkowe – PRP, komórki macierzyste). W zaawansowanych stadiach wymagane jest leczenie operacyjne w postaci endoprotezoplastyki;
• reumatoidolane zapalenie stawów – przewlekła, ogólnoustrojowa choroba zapalna dotycząca również stawów. W tym przypadku autoimmunologiczna reakcja organizmu prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych w stawie;
• zwyrodnienie pozapalne rozwija się ono jako skutek zakażenia bakteryjnego w stawie.

Inne problemy

• zwichnięcie boczne rzepki. Dotyczy to osób młodych, a polega na przemieszczeniu bocznym rzepki, powodującym silny ból. To choroba wieloczynnikowa, wymagająca odpowiedniego leczenia rehabilitacyjnego, ale często również operacyjnego.
• Boli z przodu, z tyłu, od wewnętrznej, zewnętrznej strony . Jśli ból występuje po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie kolana i towarzyszy temu uczucie przeskakiwania bądź blokowania, czyli niemożność pełnego wyprostowania lub zgięcia kolana, może to być połączone z uszkodzeniem łąkotki. Jest to wówczas uraz dość poważny, warto się odpowiednio wcześnie zgłosić do lekarza.
• Bóle, które występują z przodu kolana i nasilają się po aktywności fizycznej bądź w trackie jej trwania, również mogą promieniować na zewnątrz. Często tożsame są z przeciążeniem kolana, czyli patologiami nazywającymi się kolanem biegacza lub kolanem skoczka.
• Bóle, które powstają z tyłu kolana, w ogromnej większości dotyczą torbieli dołu podkolanowego, czyli tzw. torbieli Bakera. W większości przypadków są połączone z uszkodzeniem, które znajduje się w środku kolana, a to stan, który wymaga od lekarza podjęcia czy przeprowadzenia dokładnej diagnostyki kolana i leczenia tejże patologii.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

To najważniejsze pytanie. Warto zrobić to wówczas, gdy:

• dolegliwości bólowe w kolanie uniemożliwiają chodzenie bądź stanie
• jest ocieplone, powiększone, żywobolesne w dotyku
• nie można w pełni ruszać kolanem, jest zablokowane
• w czasie chodzenia lub uprawiania aktywności fizycznej czujesz luz w kolanie, jakby chciało ono uciekać.

Diagnostyka kolana

W czasie wizyty lekarskiej, po odpowiednim zbadaniu przez specjalistę jakim jest ortopeda, wymagane jest czasem wykonanie dodatkowych badań w postaci: zdjęcia rtg, badania USG bądź rezonansu magnetycznego (MR). Po postawieniu odpowiedniej diagnozy lekarz zaleci sposób leczenia.