Uszkodzenia łąkotki
Łąkotki to struktury w kolanie, znajdujące się pomiędzy kością udową i piszczelową. Mają kształt półksiężyca i spełniają rolę amortyzatora w kolanie. W czasie ruchów kolana kość udowa ślizga się po łąkotkach, zmniejszając przez to siły nacisku. Główną rolą łąkotek jest zatem pochłanianie energii, a przez to ochrona powierzchni stawowych.
Uznaje się, że łąkotki przyjmują do 50% sił nacisku w czasie wyprostu kolana i do aż 85% sił nacisku w czasie zgięcia kolana.
Ponadto łąkotki pełnią również kluczową rolę w stabilizacji kolana. Łąkotka przyśrodkowa jest ściśle połączona z torebką stawową i to ona częściej ulega uszkodzeniom. Łąkotka boczna jest nieco bardziej mobilna i jej uszkodzenia są rzadsze.
Kiedy łąkotki się uszkadzają?
Do uszkodzenia łąkotki najczęściej dochodzi w czasie skręcenia kolana. Wówczas działają siły ścinające, powodujące oderwanie łąkotki od torebki stawowej bądź przerwanie jej warstw wewnętrznych. Dyscypliny szczególnie narażone na tego typu urazy to piłka nożna, koszykówka, narty.
Do uszkodzeń łąkotek może dochodzić również w związku z postępującymi zmianami w jej strukturze i wówczas mówimy o uszkodzeniu zwyrodnieniowym. Leczenie tego typu uszkodzeń charakteryzuje się innymi zasadami niż uszkodzeń urazowych.
Objawy uszkodzenia łąkotki
Do najczęstszych objawów uszkodzenia łąkotki zaliczamy:
ból kolana po stronie bocznej lub przyśrodkowej
zablokowanie kolana (brak możliwości pełnego ruchu)
obrzęk kolana
uczucie przeskakiwania w kolanie
Typy uszkodzenia łąkotki
W zależności od stanu łąkotki wyróżniamy uszkodzenia:
- urazowe
- zwyrodnieniowe
W zależności od miejsca uszkodzenia wyróżniamy uszkodzenia:
- rogu przedniego
- trzonu
- rogu tylnego
- korzenia przedniego lub tylnego
W zależności od przebiegu uszkodzenia wyróżniamy:
- radialne
- horyzontalne
- podłużne
- typu „rączka od wiaderka”
- kombinowane
- typu „dziób papugi”
Diagnostyka
W przypadku podejrzenia uszkodzenia łąkotki najczęściej wymagane jest wykonanie badania MR kolana. Badanie to umożliwia poznanie morfologii uszkodzenia oraz właściwe zaplanowanie leczenia.
Leczenie
Leczenie uszkodzenia łąkotki zależy od typu uszkodzenia, wieku i stanu ogólnego pacjenta, poziomu aktywności fizycznej pacjenta oraz uszkodzeń towarzyszących. Uznaje się, że u młodych, aktywnych pacjentów należy dołożyć wszelkich starań, aby łąkotkę uratować (poprzez jej szycie lub rekonstrukcję).
Zabiegi operacyjne naprawy łąkotki wykonuje się artroskopowo, niekiedy wykorzystując do tego celu specjalne implanty, komórki szpiku kostnego lub PRP.